‘Therapeutische mogelijkheden AR zijn grenzeloos’
In De Vonk vertelt wekelijks iemand over een beslissend moment in zijn of haar loopbaan. Deze week: Joep Janssen (40) die patiënten in een zorginstelling motiveert om te bewegen met augmented reality.
Tien jaar lang hield Joep Janssen zich als fysiotherapeut en bewegingswetenschapper bezig met de vraag hoe hij revalideren voor kinderen leuker en effectiever kon maken. Onder de vleugels van De Hoogstraat Revalidatie in Utrecht ontwierp hij allerlei games, maar telkens was er wel iets dat de functionaliteit beperkte. Lag het niet aan het prijskaartje van de lichtgevende vloertegels of de sterkte van een sensorische camera, dan was er wel een ander praktisch probleem. Hoe laat je bijvoorbeeld een fysiek instabiel kind met een dwarslaesie een tablet vasthouden?
Totdat in 2016 Philips op zijn pad kwam. Nadat Microsoft een jaar daarvoor de HoloLens had geïntroduceerd, wilde het elektronicaconcern onderzoeken of dit een innovatie voor fysiotherapie kon opleveren. Aan Janssen de vraag of hij met zijn zorgkennis wilde plaatsnemen in een hiervoor opgericht designteam. ‘Toen ik die techniek goed leerde kennen, wist ik: de rest van mijn carrière zal ik druk zijn met augmented reality (AR) voor de zorg. Ik zag zoveel haakjes. De therapeutische mogelijkheden leken grenzeloos.’
Maar na de eerste onderzoeksfase, waarin Philips het raakvlak met de fysiotherapie onderzocht en Janssen de technische mogelijkheden, haakte Philips af. Het bedrijf vertrouwde er niet op dat een grote investering zich op korte termijn zou terugverdienen. Janssen was juist vol vertrouwen. En nog steeds. ‘Ik heb in de afgelopen tweeënhalf jaar alleen maar positieve reacties gekregen.’
Begin 2018 kwam hij in contact met Tom Mensink, die AR-toepassingen ontwikkelde in de operatiekamers van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). Door een hologram van een tumor op het hoofd van een patiënt te projecteren, kan een neurochirurg gerichter opereren. ‘Wauw, als hij dít kan, wat kan hij dan voor de fysiotherapie betekenen, dacht ik.’ Mensink, op zijn beurt, kende zijn ‘trucje’ inmiddels wel en was op zoek naar nieuwe problemen die hij kon oplossen.
‘Een hologram realtime op afstand besturen, dat is hartstikke nieuw. Ik durf te zeggen dat we daar wereldnieuws mee gaan maken.’
Fysiotherapie werd het nieuwe probleem waar Mensink samen met Janssen mee aan de slag kon. Toen ze in gesprek raakten met gezondheidswetenschapper Karin Valkenet, werd de doelgroep duidelijk: de bedlegerige ziekenhuis- en verpleeghuispatiënt. Breder dan fysiotherapie alleen dus. Deze patiënten brengen bijna de hele dag zittend of liggend door zonder dat daar een medische noodzaak voor is. Dit vertraagt het genezingsproces, met hogere kosten tot gevolg. De oplossing: geef ze een AR-game die ze uitdaagt om in beweging te komen.
In oktober 2018 wordt HoloMoves geboren. De start-up, met naast Mensink en Valkenet inmiddels ook Winnie Meijer als bedrijfskundige aan boord, haalde verschillende prijzen en een paar ton aan subsidies binnen. Zeer binnenkort kunnen patiënten in het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond, het HagaZiekenhuis in Den Haag en dwarslaesiepatiënten in de Hoogstraat gebruikmaken van de AR-bril. Daarnaast is er voor het UMCU een applicatie in ontwikkeling die verpleegkundigen leert om te ‘zorgen met de handen op de rug’. Daarbij dient een hologram van een patiënt als proefkonijn.Maar de diagnosegroep waar het allemaal mee begon, keert Janssen intussen niet de rug toe. Er komt een applicatie aan die familie en vrienden betrekt in het revalidatieproces van kinderen. Daarbij zet het kind, dat in een zorginstelling verblijft, een bril op. Thuis bestuurt vader, moeder, broer, zus of vriendje de avatar, zoals een teddybeer of Lionel Messi. Janssen, enthousiast: ‘Een hologram realtime op afstand besturen, dat is hartstikke nieuw. Ik durf te zeggen dat we daar wereldnieuws mee gaan maken.’
Nu werkt HoloMoves nog alleen met losse projecten, maar het plan is om nog dit kalenderjaar een generieke beweegmodule te creëren die toepasbaar is op veel diagnosegroepen. Daarbij betalen klanten alleen voor de licentie. Daarna hoopt Janssen op te schalen met behulp van een investering. ‘Dan gaan we echt groeien.’