Robot Dolores zal je leven veranderen

De belofte rond de nieuwe HBO-serie Westworld is ingelost. De eerste afleveringen van de futuristische dramareeks zijn steengoed, mede dankzij hoofdrolspeelster Evan Rachel Wood. Zij speelt de intrigerende robot Dolores.

Stel dat er een fantasiewereld bestond, waar je alles kon doen wat je wilde. Een pretpark dat je meevoerde naar de prairie van het negentiende-eeuwse, wetteloze Amerika waar je naar hartelust de stoere held, de wellustige cowboy of, zo je wilt, de gewelddadige schurk mocht uithangen zonder rekening te hoeven houden met het lot van de haast menselijke robots die er wonen. Zou je dan dingen leren over jezelf die je liever niet had willen weten?

Dat is het uitgangspunt van Westworld, dat alleen al de aandacht trekt vanwege het dream team bestaande uit Interstellar-regisseur Jonathan Nolan, Lost-producer JJ Abrams en grote acteurs als Anthony Hopkins, Ed Harris en Evan Rachel Wood. Maar anders dan de gelijknamige jaren zeventig-cultfilm van Michael Crichton, waar de scifi-reeks op is gebaseerd, ligt het vertelperspectief niet zozeer bij de mensen die in het park hun goddeloze gang mogen gaan. Uiteindelijk draait het om de robots, die misschien tóch niet alles pikken van de bezoekers.

“In plaats van te focussen op de gasten, kruipen we in de beleving van de hosts, zoals wij de machines het liefst noemen”, zegt Wood, die gestalte geeft aan de prachtige high tech-creatie Dolores. “Je gaat je daardoor afvragen hoe het voor hen zou zijn als ze wisten dat ze gevangen zaten in een wereld waarvan zij dachten dat die echt was, en wat zou er gebeuren als ze zich konden herinneren wat ze allemaal is aangedaan.”

‘Ik begon me af te vragen of ik niet, zonder het te weten, zelf een robot ben’

Want dat is nogal wat. Neem Dolores, de spil in het verhaal. Zij maakt elke dag hetzelfde afschuwelijke rondje. Ze wordt stralend wakker, springt op haar paard, rijdt naar het dorp, herenigt zich met haar grote liefde en gaat samen met hem terug naar huis, waar haar vader, moeder en geliefde voor haar ogen worden neergeschoten door een mysterieuze slechterik die haar aansluitend verkracht. En dat is nog een goede dag. Als het tegenzit, zijn er ook in het dorp schurken die het op haar hebben voorzien of voltrekt zich daar een willekeurig bloedbad – aangericht door collega-hosts dan wel menselijke bezoekers.

“De hosts roepen de vraag op in hoeverre je leed kunt meten”, aldus Wood. “Als hun gevoelens niet echt zijn – zoals wordt aangenomen – dan zijn ze zich niet bewust van pijn. Maar wat ís bewustzijn eigenlijk? Dat weten we helemaal niet niet. We weten niet wat ons onderscheidt van hen. Dus wie zijn wij om pijn en leed te staven? Dat is een van de belangrijkste thema’s en tegelijkertijd wat het verhaal zo afschuwelijk maakt. Want stel dat ze zouden ‘ontwaken’, dat zou nog best eens een gevaarlijke situatie kunnen opleveren”, zegt ze onheilspellend.

Al dat gefilosofeer over kunstmatige intelligentie heeft veel bij Wood losgemaakt. Ze begon zelfs aan haar eigen realiteit te twijfelen. “Ik herinner me serieus één moment op de set dat ik echt een beetje bang werd en me begon af te vragen of ik niet, zonder het te weten, zelf een robot ben.”

Maar uiteindelijk voelde ze zich juist gesterkt door Dolores. “Zij heeft me totaal getransformeerd. Toen de opnames erop zaten, moest ik huilen, want deze rol heeft me werkelijk veranderd. Het heeft me een nieuwe soort kracht gegeven. Zonder te veel te verklappen: ze zal een ongelooflijke ontwikkeling ondergaan. Dat heeft me zo ontroerd, dat ik me een ander persoon voelde toen we klaar waren. Ik denk dat Dolores dat niet alleen bij mij, maar bij veel meer mensen teweeg zal brengen.”