Hij begon zijn studie rechten in het Duitse Münster en studeerde vervolgens over de grens, in Nijmegen. In die periode verloor Bastian Honerbom zijn hart aan Nederland. In Enschede, waar hij eerder al had gewoond en gewerkt, vond hij de ideale plek voor een advocatenkantoor met een internationaal klantenbestand.

Als er één ding is wat Bastian Honerbom van dertien jaar juridische dienstverlening aan Duitse en Nederlandse ondernemers heeft opgestoken, dan is het wel het verschil tussen de beide manieren van werken. “De Duitser is erg toegewijd aan de manier waarop is afgesproken dat het resultaat wordt behaald. Nederlanders acteren veel doelmatiger. Als ze bereiken wat ze hebben afgesproken, maakt het ze eigenlijk niet uit hoe ze het hebben bereikt. Dat zie ik nog wel eens tot conflicten leiden”, aldus Honerbom.

En het is en cliché, maar de Duitse advocaat ziet dat toch altijd weer bevestigd worden: “Nederlanders zijn erg direct. En Duitsers formuleren de dingen juist heel voorzichtig. Dat is in de praktijk al genoeg aanleiding voor miscommunicatie, wat zou kunnen leiden tot misverstanden en conflict.”

Biertjes tappen voor Hollanders

Honerbom, die ondernemings- en arbeidsrecht heeft gestudeerd, slaat in zijn werk dan ook constant bruggen tussen twee verschillende culturen. Gelukkig is hij goed bekend met beide gebruiksaanwijzingen – in het café waar hij vroeger werkte, tapte hij al biertjes voor Hollanders die in Münster op stap gingen. Een mogelijk conflict tussen een Duitse ondernemer en een Nederlandse aandeelhouder die met elkaar in zee gaan, ziet hij dan ook van mijlenver aankomen.

‘Sinds de universiteit en hogeschool in opkomst zijn, vestigen zich hier steeds meer bedrijven met een technische achtergrond’

Toen Honerbom in 2016 met zijn collega Tom Brouwers, die hij leerde kennen bij het Arnhemse advocatenkantoor waar hij tot dan toe werkte, besloot voor zichzelf te beginnen, lag Enschede als vestigingsplek voor de hand. Om persoonlijke redenen; de stad bevindt zich dicht bij Münster, waar hij vandaan komt, en op maar twintig kilometer van zijn huidige woonplaats Ahaus, een kleine stad direct ten oosten van de landsgrens. Zo kon zijn Duitse echtgenote, die Nederlands doceert op een Duits gymnasium, haar werk ook voortzetten.

Maar minstens zo belangrijk zijn de strategische voordelen die de Twentse stad hem te bieden heeft. Het grenst immers aan Duitsland, waar een groot deel van zijn clientèle vandaan komt. “Wij houden ons bezig met de verhoudingen binnen bedrijven; tussen aandeelhouders onderling, tussen aandeelhouder en bestuurder en tussen ondernemer en personeel. Dat gaat vaak over landsgrenzen heen. Stel dat je als Duits bedrijf in Nederland actief wilt worden, dan weten wij de weg. Wij bieden wij de infrastructuur om het goede personeel te contracteren en de verhoudingen tussen aandeelhouders in goede banen te laten leiden. Bovendien kunnen we de klant in zijn eigen taal te woord staan, iets wat onze clientèle erg belangrijk vindt.”

Kenniscentrum in de regio

Honerbom en en zijn partner profiteren ook van de ligging nabij het Duitse Ruhrgebied, dat van oudsher veel handelsmogelijkheid biedt vanwege de hoge dichtheid aan bedrijven. Daarnaast is de Twentse stad zelf de laatste jaren steeds meer in ontwikkeling als hét kenniscentrum in de regio. “Sinds de Universiteit Twente (UT) en de hogeschool Saxion meer talent kunnen aantrekken en opleiden, vestigen zich hier steeds meer bedrijven met een technische achtergrond in de nieuwe economie of machinebouw. In die ontwikkeling zagen wij voor ons als Duits-Nederlands kantoor gewoon een heel goede kans.”

‘Hier zijn veel jonge mensen die niet alleen Engels, maar ook goed en graag Duits spreken’

De partners kregen gelijk. Behalve werk en bedrijvigheid, is in Enschede ook veel goed opgeleid personeel te vinden, waarvan een groot deel meertalig is. “Hier zijn relatief veel jonge mensen die niet alleen Engels, maar ook goed en graag Duits spreken. Dat is voor ons natuurlijk superbelangrijk. Want kennis van het recht, maar ook van de Duitse taal en cultuur is relevant voor ons kantoor”, zegt Honerbom. “Dat vind je hier nog. Naarmate je meer naar het westen gaat wordt dat moeilijker.”

Internationale wereld

Maar de betrekkingen van Brouwers Legal beperken zich intussen niet meer tot onze oosterburen alleen. Omdat het bedrijf sinds het begin al met één been in Nederland en het andere in Duitsland staat, zijn ook de grenzen met andere landen nooit een beperking geweest. Daardoor heeft de dienstverlening zich de laatste jaren steeds meer uitgebreid naar de rest van Europa. Het klantenbestand bestaat inmiddels uit bedrijven in Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Engeland, België, Frankrijk, Denemarken en Noorwegen. “Als je één keer zo’n internationale scope hebt, dan is het veel makkelijker uitbreiden naar andere landen”, zegt Honerbom. “We begeven ons hier echt in de internationale wereld.”