In deze serie vertellen we verhalen van Go-Greeners; mensen die met een klein, duurzaam idee grote impact hebben gemaakt. Allemaal werken ze aan een fossielvrije toekomst, dus zonder olie, steenkool en gas. Roger was in Indonesië en schrok van de grote hoeveelheden plastic zwerfafval, waaronder tandenborstels. Zijn oplossing? Een tandenborstel gemaakt van bamboe.

Roger Nefkens (35) maakt met zijn bedrijf The Bamboo Brush Society tandenborstels van bamboe. Hiermee helpt hij de enorme hoeveelheid plastic die dagelijks in de natuur terechtkomt, terug te dringen. Tandenborstels maken daar namelijk een aanzienlijk deel van uit; ieder jaar rollen er minimaal 5 miljard van de lopende band. Minstens zo belangrijk: het productieproces van een bamboe tandenborstel is vele malen duurzamer dan dat van zijn kunststof evenknie.

Het idee voor zijn startup kreeg Roger tijdens een vakantie in 2015. Op een dag zou hij gaan snorkelen bij een paradijselijke eilandengroep boven Java, maar in de praktijk heeft hij zich toen voornamelijk beziggehouden met het rapen van zwerfafval, zoals tasjes, slippers en tandenborstels. Het zette hem aan het denken: “Dit zijn allemaal spullen die ikzelf ook gebruik. Daar moeten toch duurzame alternatieven voor zijn? Terug in het guesthouse, waar wifi was, ben ik meteen onderzoek gaan doen. Al vrij snel kwam ik bij bamboe terecht. Daar besloot ik tandenborstels van te gaan maken.”

Duizenden bamboepoetsers

Vijf jaar later hebben dankzij de The Bamboo Brush Society van Roger duizenden mensen hun plastic tandenborstel ingeruild voor zijn alternatief van bamboe. “Er worden minimaal 5 miljard tandenborstels per jaar geproduceerd. Als je van het totale aantal tandenborstels dat er wordt geproduceerd maar een klein deel van kunt vervangen, is er al zoveel plastic dat je bespaart. Het misschien niet de oplossing voor het hele probleem, maar ik wil toch iets bijdragen.”

Om ons poetsritueel verder te verduurzamen biedt Roger met zijn tweede startup Smyle ook een alternatief voor tandpastatubes in de vorm van ecologische tandpasta-tabletten. Deze moet je bij gebruik even fijnkauwen, waarna ze met een natte tandenborstel tijdens het poetsen in ‘gewone’ tandpasta veranderen. De aloude kunststof tandpastatube wordt hiermee overbodig. Om de twee startups heen bestaat een online community van zo’n twintigduizend ‘fans’ die samen bewustzijn creëren voor de vervanging van plastic. “Het idee is dat mensen niet alleen hun tandenborstel vervangen, maar ook stoppen met het gebruik van plastic flesjes en tassen. Of in elk geval proberen om hun badkamers plasticvrij te maken.”

Niet op het menu van de panda

Een vraag die Roger veel krijgt is of hij zich met zijn bamboe tandenborstels niet begeeft in het vaarwater van een bedreigde diersoort, namelijk de panda. Het antwoord is nee, want het type bamboe dat hij gebruikt, staat niet op het menu van deze dieren. Nog twee pluspunten van deze bamboesoort: het neemt bovengemiddeld veel CO2 op en groeit bovendien uitermate snel, waardoor na de kap meteen nieuwe planten terugkomen.

Roger haalt de FSC-gecertificeerde bamboe, waar dan meteen al tandenborstels van zijn gemaakt, per boot vanuit China naar Nederland. Het liefst zou hij de bamboe in Nederland verbouwen om hiermee de CO2 die vrijkomt bij de transport helemaal weg te nemen, maar dat is in het Nederlandse klimaat niet mogelijk. Daarom is in het transportproces efficiëntie van groot. “We willen alleen met grote badges werken”, aldus Roger.

De tandenborstels – in lijmvrije, papieren verpakking – vinden in Nederland hun weg naar de klant door de brievenbus, in plaats van pakketpost, wat vanwege de kleine verpakking ruimte bespaart in de logistiek en dus de uitstoot van CO2. Roger heeft hierbij de keuze gemaakt voor de ‘groene post’ van PostNL. Dit kost hem financieel iets meer, maar betekent ook dat iedere afgelegde kilometer wordt gecompenseerd met investeringen in duurzame projecten.

Roger heeft zich ten doel gesteld om in 2022 als bedrijf volledig CO2-neutraal te zijn. Dit wil hij bereiken door het transport vanuit China te compenseren met de aanplant van bomen en bamboe. Met name bamboe is daarvoor interessant, aangezien dat 30 procent meer CO2 opneemt dan bomen.

Kwestie van tijd

Een uitdaging zijn de haartjes van de tandenborstels. Die bestaan deels uit het aardolieproduct nylon, deels uit een natuurlijke oliesoort. “Ik zou het liefst nu meteen op een volledig afbreekbaar materiaal overstappen. Maar behalve duurzaam, moet het ook een sterk materiaal zijn. Anders kun je je tandenborstel na twee weken weggooien, en dat zou helemaal niet duurzaam zijn”, aldus Roger. “Maar ik denk dat het wel gaat lukken hoor, het is een kwestie van tijd. Uiteindelijk moet je de tandenborstels gewoon in de biobak kunnen gooien.”

Meer fossielvrije initiatieven

Ook Vattenfall ziet het belang van een fossielvrije toekomst. Om dat voor elkaar te krijgen, neemt de energieleverancier verschillende duurzame initiatieven, zoals de investering in écht groen gas. Dit is in tegenstelling tot fossiel aardgas, dat gewoon uit de grond komt, gemaakt van biogrondstoffen. Concreet komt dit neer op afval dat voldoet aan strenge duurzaamheidseisen, zoals mest, slib, gft-afval of maaisel van bermgras. Tijdens een proces van ‘vergisting’ zetten bacteriën dit afval om tot biogas. Dit wordt gezuiverd, gedroogd en bewerkt tot groen gas.

Ben je benieuwd naar meer verhalen van duurzame ondernemers? Luister dan eens de Go-Greeners podcast. Hierin vertelt Aletta Martins over haar initiatief Broodnodig, een project dat volledig draait om broodverspilling tegengaan en hier uiteindelijk zelfs biogas van maken. Ook te gast is Robert van der Meij van Vattenfall, die meer vertelt het gebruik van biogas voor groen gas.