Het verhaal achter Sarah’s ogen

Ze dacht dat haar leven voorbij was toen ze er tijdens de ebolacrisis alleen voor kwam te staan, maar inmiddels ziet tienermoeder Sarah (24) uit Sierra Leone weer perspectief. Niet alleen gaat ze studeren, ook heeft ze zich aangesloten in de strijd tegen gendergerelateerd geweld en tienerzwangerschappen.

Het dorpje Taiama, tussen de palmen en de vruchtbare velden aan de rivier de Tai, ligt er vredig bij. Maar achter de ogen van sommige inwoners gaat een minder onbewogen verhaal schuil, zoals dat van de 24-jarige Sarah. Zij werd, zoals zoveel jonge vrouwen in Sierra Leone, moeder toen ze zelf nog een kind was; op haar vijftiende. Omdat haar ouders zijn gescheiden en allebei een nieuw gezin hebben gesticht, kon ze van hen geen steun verwachten. Gelukkig nam de vader van het jongetje zijn verantwoordelijkheid. Totdat die in 2014 overleed aan ebola.

Dorp in quarantaine

Sarah moet huilen als ze erover probeert te praten, maar je kunt je een voorstelling maken van de drama’s die zich in een dorp als Taiama moeten hebben afgespeeld toen Sierra Leone in de greep was van ebola. “Zeer waarschijnlijk heeft ze geen afscheid kunnen nemen van haar man en is het dorp meteen in quarantaine geplaatst. Dat betekent dat de gemeenschap omsingeld is geweest door militairen, die niemand in het dorp eruit lieten”, zegt Hawanatu Mansaray van Defence for Children Sierra Leone, de organisatie die Sarah heeft geholpen om het leven weer op te pakken.

Dat is gelukt. “Ik heb nu twee mensen om voor te zorgen”, zegt ze moedig. “Ik moet aan de toekomst van mijn zoon denken, én aan mijn eigen toekomst. Ik ben van plan om nog dit jaar met een studie landbouwkunde te beginnen. De ouders van mijn overleden man zijn bereid om op mijn zoontje te passen. Uiteindelijk wil ik een boerenbedrijf beginnen, met een winkel”, vertelt ze onder de veranda van haar oom Augustinus, die zich over haar ontfermt.

Whatsapp-groep

Behalve voor zichzelf en haar zoon, die ook nu bij zijn opa en oma in Freetown verblijft, zorgt ze sinds kort ook een beetje voor andere meisjes in Taiama. Ze heeft een Whatsapp-groep opgericht waarin een toenemend aantal jonge vrouwen in het dorp elkaar op de hoogte houdt van problemen die anders verborgen waren gebleven. Als ergens sprake is van seksueel geweld of een vroege tienerzwangerschap, dan gaat er niet alleen een seintje naar de chief, oftewel de burgemeester van het dorp, ook Sarah wordt ingeschakeld om te bemiddelen of advies te geven.

“Door de hulp die ik heb gekregen, heb ik geleerd om mijn dromen na te jagen, zodat mijn leven weer perspectief krijgt. Maar ik vind het ook nodig dat ik me aansluit in de strijd tegen de problemen van andere meisjes en jonge vrouwen in Sierra Leone”, vertelt ze over haar motivatie achter de door haar geïnitieerde netwerkgroep. “Er zijn zoveel meiden die in dezelfde situatie zitten als ik. Vooral op het gebied van huiselijk geweld en vroege tienerzwangerschappen zou ik heel graag verandering willen zien. Dat zijn, vooral in mijn regio, heel grote problemen.”

Lobbyen

Ze leert hoe ze die strijd moet voeren door deel te nemen aan trainingen van het Girls Advocacy Alliance, een samenwerking van Defence for Children, Plan International Nederland and Terre des Hommes. Daar wordt haar uitgelegd hoe ze op lokaal niveau kan lobbyen bij invloedrijke figuren als de chief, de schooldirecteur, maar ook ouders van kwetsbare meisjes om verandering teweeg te brengen. De chief heeft ze al aan haar kant, vertelt ze. “Dat is heel belangrijk, omdat hij veel invloed heeft binnen de gemeenschap. Ik werk zelfs met hem samen.”

Wil je de problemen voor de lange termijn oplossen, dat moet je beginnen met educatie voor meisjes toegankelijker maken, zegt Sarah. Zoals het nu is, stop je als zwangere tiener onmiddellijk met school om je leven te wijden aan je toekomstige kinderen en het huishouden. Er was een wet die tienermoeders zelfs verbood om naar school te gaan, maar die bestaat niet meer. Wat er nog rest, is het vergroten van het bewustzijn over het feit dat onderwijs voor alle meisjes de sleutel is tot verbetering van maatschappelijke problemen als armoede, geweld en ja, ook tienerzwangerschappen.