‘Het eerste concept hebben we in de badkuip uitgevoerd’

In De Vonk vertelt iemand over een beslissend moment in zijn of haar loopbaan. Deze week: Sander Wapperom (29). Samen met een studiegenoot bedacht hij de HeatCycle, een apparaat dat je huis kan verwarmen met warmte die anders via het riool wegstroomt.

Na afloop van een college ‘zag’ Sander Wapperom steeds vaker warmte­stromen om zich heen. Hij studeerde Energie- en Procestechniek, een master van werktuigbouwkunde aan de TU Delft, en leerde zo alles over warmtetransport. ‘Dus ja, als je onder de douche staat en al dat water zo het putje in ziet stromen terwijl het nog 38 graden is, en vol zit met potentiële energie om weer ander water of je huis mee te verwarmen, ontstaat op den duur vanzelf zo’n idee.’

Hij bedoelt de HeatCycle, een apparaat dat restwarmte aan het afvalwater onttrekt. Dit gebeurt door middel van een zogeheten warmteterugwinunit bij de rioleringsbuis die aansluit op een warmtepomp, een doosje van 40 x 50 x 60 cm dat is gekoppeld aan de verwarming en het boilervat. Normaal gesproken is warmteverlies via het riool verantwoordelijk voor 30% van het energieverlies in een gemiddelde woning. Deze uitvinding dicht dat ‘lek’.

Het idee ontstond vorig jaar tijdens brainstormsessies die Wapperom hield samen met goede vriend en oud-studiegenoot Auke de Vries. Hun doel was het oprichten van een bedrijf rond een nog te bedenken innovatie, het liefst een die een bijdrage kon leveren aan verduurzaming. ‘We hadden er een stuk of honderd bedacht, waarvan 99% slecht, onuitvoerbaar of niet nieuw zijn. Nu ja, eentje was best grappig: een apparaat dat de stank na een toiletbezoek weg zuigt.’

‘Onze stagiair nam elke ochtend een douche met circulaire warmte’

Toen ze het idee voor wat later de HeatCycle zou worden doorrekenden, ontdekten ze dat 40% van een huishouden van warmte kan worden voorzien met warmte uit het riool. Dat was het moment waarop ze beseften: dit gaan we doen. Ze richtten hun start-up DeWarmte op. Welke zakelijke stappen hij moest zetten, wist Wapperom dankzij Europese ondernemersprogramma’s waar hij aan had deelgenomen, maar al het andere moest het duo nog uitvinden. Te beginnen in de badkuip bij Wapperom thuis. ‘Daar hebben we echt heel houtje-touwtje het concept voor het eerst uitgevoerd. Dat werkte.’

Met wat subsidiegeld kan het tweetal een oud schoolgebouw in Leiden als lab­ruimte huren en zich fulltime op de ­HeatCycle richten. Die wisselden ze met een verhuizing naar de start-upfabriek Yes!Delft in voor een setting die een realistisch huishouden nabootst, inclusief douche. ‘Toen zijn we echt met vervuiling gaan testen, wat inhield dat we onder meer ontbijtkoek gingen kneden om te kijken of dat de leidingen niet zou verstoppen. Ook hadden we een stagiair die elke ochtend een douche nam met circulaire warmte. En dat werkte allemaal heel goed.’

In de zomer is de HeatCycle voor het eerst in een echte woning geplaatst. Het gaat om een rijtjeshuis in de Green Village, een proeftuin voor duurzame innovaties op de campus in Delft. De bewoners, een moeder en haar dochter, besparen hiermee elke maand zo’n 30 m³ gas. Als de pilots die bij een aantal andere huishoudens in januari van start gaan net zo vlekkeloos verlopen, zijn Wapperom en zijn partner in de zomer klaar voor de markt. En die is groot. ‘Ervan uitgaande dat we elke vijftien jaar een nieuw verwarmingssysteem nodig hebben, kom je alleen al in Nederland uit op zo’n 200.000 wisselingen per jaar. Ook al zou DeWarmte maar 1% van die markt bedienen, dan praat je al over heel grote aantallen.’

Een alternatief voor de bekende luchtwarmtepomp is het overigens niet. Want die maakt een huishouding volledig ­onafhankelijk van gas, terwijl de HeatCycle puur zorgt voor een besparing op de gasrekening. Maar ook wie zijn huis al heeft voorzien van zo’n luchtwarmtepomp of een andere duurzame bron, kan nog profijt hebben van de HeatCycle, zo blijkt uit onderzoek dat Wapperom liet uitvoeren. ‘Je bespaart dan nog steeds energie, en dus geld.’