De revival van de retro-satire
Goed nieuws voor liefhebbers van Theo en Thea, Purno de Purno en Jiskefet. De absurdistische retro-satire beleeft een revival in de hoedanigheid van het VPRO-programma TreurTeeVee.
Een kettingrokende psychotherapeute met een existentiële crisis, een zingende filosoof in konijnenpak, een tv-presentator die over lijken gaat voor aandacht en een burgerlijke man die alleen maar aan seks en mislukkingen kan denken. Om deze even bizarre als tragische figuren draait het in de wereld van TreurTeeVee, de donkerkomische tv-serie die in de zomer van 2015 werd uitgeroepen tot publiekslieveling van de NPO-testweek 3Lab.
Het vervolg heeft even op zich laten wachten, want pas vorige week startte de eerste vierdelige tv-serie van theatergezelschap Circus Treurdier, het brein achter de VPRO-productie. Het is dan ook geen programma dat je even in een paar dagen in elkaar zet, zegt acteur Jan-Paul Buijs, die de scenario’s schrijft met zijn medespelers Ellen Parren, Thomas Spijkerman en Peter van Rooijen. “Er zit sowieso een half jaar werk in het componeren van de muziek en het schilderen en timmeren van de decors. En wij, de spelers, zijn heel lang bezig geweest met het schrijven van de afleveringen. Het zijn voor ons een soort bouwwerkjes van lijntjes die helemaal in balans moeten zijn qua humor en ernst.”
‘Er heerst een sfeer van dreiging in de wereld van TreurTeeVee, zoals we die nu ook in de samenleving hebben’
Die bouwwerkjes draaien allemaal om een ander thema. Vorige week ging het over ‘falen’, de komende twee afleveringen over ‘business’ en ‘het volk het land uit’ en vanavond is het ‘veiligheid’ dat de klok slaat. Hoofdpersoon is de narcistische showmaster Frederik Kaak, het personage van Buijs. “Hij heeft zichzelf in onveiligheid gebracht door seks te hebben zonder condoom. Gevolg: een soa. En dat wordt breed uitgemeten in de pers. Een drama voor zijn imago, want in de wereld van TreurTeeVee is hij de grote ster, het kijkcijferkanon.”
Kaak maakt korte metten met het schandaal middels een absurd pleidooi. Daar zit behalve humor ook een serieuze boodschap in verstopt, zoals iedere aflevering een zekere moraal heeft. “Er heerst een sfeer van dreiging in de wereld van TreurTeeVee, zoals we die nu ook in de samenleving hebben”, aldus Buijs, onder meer doelend op terreur. “Alle personages zijn daardoor geobsedeerd door veiligheid. Logisch, want er is gevaar. Maar is het wel de beste manier om in het leven te staan als je je alleen maar focust op gevaar?”
Met die mix van absurdistische humor en poëtische ernst doet TreurTeeVee denken aan jaren tachtig-jeugdseries als Theo en Thea. Geen toeval, want Buijs en zijn kompanen van Circus Treurdier waren er op uit om iets van dien aard terug te brengen op het scherm. “Iets dat fantasierijk is, iets dat met zorg gemaakt is, iets absurds dat verbeelding oproept. Dat is iets waar wij van houden en voor ons gevoel een plek verdient op tv.”